MESNEVΠ İLK BEYİTLER  Dinle, bu ney nasıl şikâyet ediyor; ayrılıkları nasıl anlatıyor: Beni kamışlıktan kestiklerinden beri feryadımla kadın erkek herkes ağladı. İştiyak derdini anlatmak için, ayrılıktan parça parça olmuş sine istiyo­rum. Vatanından ayrı kalan, tekrar kavuşma anını arar. Ben her toplulukta ağladım, iyilere ve kötülere eş oldum. Herkes kendi düşüncesine göre bana arkadaş oldu, içimdeki sırları araştırmadı. Sırrım ağlayışımdan ayrı değil, fakat göz ve kulağın bu aydınlığı yok. Beden, ruhtan; ruh bedenden saklı değil, ancak kimsenin ruhu gör­mesine izin yok. Bu neyin sesi ateştir, hava değil. Bu ateşe sahip olmayan, yok olsun. Neye düşen, aşk ateşidir. Meye düşen aşk coşkunluğudur. Ney, dostundan ayrılanın arkadaşıdır. Perdeleri, bizim ka­ranlık perdelerimizi yırttı. Ney gibi zehir ve panzehiri kim gördü? Kim ney gibi dost ve istekli gördü? Ney çok ıstıraplı yolu anlatıyor; Mecnun’un aşk hikâyelerini anlatıyor. Bu anlayışın sırdaşı, idraksizdir ancak. Dilin müşterisi, kulaktır an­cak. Kederimizde günler vakitsiz oldu. Günler, yanışlarla yoldaş oldu. Günler giderse gitsin, korku yok. Sen kal. Ey, kendisi gibi pâk bu­lun­mayan! Balıktan başkası suya doyar. Rızksız olanın günü uzar. Olgunun hâlini, ham kişi anlamaz.  Öyleyse söz kısa olmalı, vesselâm. Ey oğul! Bağı çöz, özgür ol. Ne zamana kadar gümüşe, altına bağlı ka­lacaksın. Denizi bir testiye döksen,  ne kadar alır? Bir günlük kısmet. İhtiraslıların göz testisi dolmaz. Sedef, kanaatkâr olmadıkça inciyle dolmaz. Bir aşkla elbisesi yırtılmayan kişi, hırs ve ayıptan bütünüyle temiz­len­mez. Ey güzel sevdalı aşkımız! Mutlu ol. Ey bütün hastalıklarımızın ta­bibi! Ey gurur ve kibrimizin ilacı! Ey Eflatun’umuz,  Calinus’umuz! Toprak beden,  aşkla feleklere yükselir.  Dağ oynar, hareketlenir! Ey âşık! Aşk, Tûr dağının ruhu oldu; Tûr mest oldu; Musa kendinden geçerek düştü. Ney gibi, dostumun dudağıyla bir araya gelseydim, söylenecekleri söylerdim ben. Dildaşından ayrılan kişi, yüzlerce nağmesi de bulunsa dilsiz olur. Gül gidince ve gül bahçesi solunca artık bülbülün macerasını dinleye­mezsin. Her şey, sevgilidir; âşıksa bir perde. Sevgilidir diri, âşıksa bir ölü. Aşka cesareti yoksa kanatsız bir kuşa benzer o. Yazıklar olsun, ona! Dostumun ışığı önümde ve arkamda bulunmazsa, önümden ve arkam­dan nasıl haberdar olurum ben? Aşk bu sözün dışarı çıkmasını ister. Ayna nasıl yansıtmaz olur? Aynan niçin yansıtmıyor biliyor musun? Çünkü yüzünden pas temizlenmemiş.